Sağlık Rehberi
Ramazan ayı ve Kalp Damar Sağlığı
Ramazan ayı ve Kalp Damar Sağlığı
Yayınlanma Tarihi: 28 03 2023
Yazar: Doç.Dr. Selami DOĞAN
Sevgili okuyucularım, Ramazan ayı yaklaşırken her sene olduğu gibi "Hocam, ben oruç
tutabilir miyim?" sorusu ile karşılaşıyoruz.
Oruç tutmak bedenimizi ve ruhumuzu nasıl etkiliyor? Gündüzleri belli bir süre yemek
yemeyip ve su içmemek, sigara içmemek nasıl bir değişikliklere neden oluyor? Öncelikle şunu
söylemek isterim: Belli ciddi tanılarla kronik hastalıklardan muzdarip olan insanlar tıbbi
yönden oruç tutması sakıncalıdır. Örneğin bir diyabet hastası (şeker hastası) oruç tutmamalı.
Kan şekeri çok düşebilir veya iftar sonrası çok yükselebildiği için diyabet ilaçlarını ayarlamak
zor olacaktır. Diyabet komplikasyonlarının önüne geçmek için bu grup insanlara oruç
tutmamalısın diyoruz. Diğer bir hastalık grubu kalp yetmezliği veya böbrek yetmezliği olan
hastalar. Bu insanlar uzun süre susuz veya ilaçsız kaldığında ciddi sağlık sorunları ortaya
çıkıyor. Böbrek hastaları kötüleşip diyalize doğru giderken kalp hastaları dekompanse olabilir,
yani raydan çıkar ve nefes darlığı ve/veya ödemlerle uğraşmaya başlarlar. İleri yaşda olan
insanların ne derece organ yetmezliği olup olmadığına dair bir muayeneden geçmelerini
öneriyoruz. Sonuç da ileri yaş grubunda tanısı konulmamış bir sağlık sorunu olma ihtimali
yüksek.
Bu durumları göz önünde bulundurarak eski bir Kalp bypass Operasyonu veya Kalp Kapak
operasyonu geçirmiş bir insana hemen oruç tutmasını yasaklamıyoruz.
Diyabet ve organ
yetmezliği durumu yoksa kullandığı ilaç türünü ve sayısını sahur ve iftara göre düzenleyerek
birçok insana oruç tutmasına izin verebiliyoruz. Burada operasyon tarihini 3 ay geçmiş olması
önemli.
Taze bir operasyon söz konusu ise (OP üzerinden 3 ay geçmemiş ise) oruç tutmak
sakıncalı olduğunu belirtmek gerekiyor.
Bypass operasyonu geçirmiş olmak, stent takılmasına göre farklı olduğunu da belirtmek
isterim. Bypass damarları doğal greft olduğundan, stente göre daha uzun ömürlü olduğunu
biliyoruz.
Bu durum defalarca ilimsel yayınlarla kanıtlanmıştır. Stent ile tedavi görmüş
hastalar mutlaka stentini takan Kardiyoloji uzmanı ile istişare ederek oruç tutma konusunda
karar vermeleri uygundur. Stent, MI sonrası takıldıysa (kalp krizi geçirdikten sonra) durum
daha kritik olduğunu düşünerek oruç tutmak sakıncalı olduğunu söyleyebiliriz. Stent stabil bir
hastada (EF si normal hastada) elektif şartlarda takıldı ise ve üzerinden 3 ay geçti ise oruç
tutmakta bir sakınca yoktur. Tabi ki, diğer yandaş hastalıkları da dikkate almak gerekiyor.
Emin değilseniz, kendi doktorunuza danışmakta fayda var.
Gelelim oruç tutmanın faydalarına: Ramazan ayı kış gününe denk geldiğinde oruç tutma
süresi 12 ve 14 saat arası sürüyor. Bu sürede oruç tuttuğumuzda enerji depolarımızdaki
Glikojen belli bir süre sonra tüketilmiş oluyor ve metabolizmamız yağ yakmaya başlıyor. Bu
duruma Lipoliz diyoruz. Lipoliz denilen yağ yakma bir biyokimyasal işlev olduğu gibi bu bu
organik yağ parçalarından metabolizmamız tekrar Glukoz, yani şeker üretebiliyor. Bu
metabolik değişime (Lipolize) normal hayatta alışkın olmadığımız için bu dönemde biraz
yorgunluk ve halsizlik hissedebiliriz. Yalnız, metabolizmamızı bu duruma alıştırmak birkaç gün
sürüyor. Sonrasında, doğal hale geliyor ve uzun süre, saatlerce normal yaşayabiliyoruz. Kan
şekerimiz düşer diye korkmamız yanlış. Diyabetik olmayan bir insanda kan şekerimiz sürekli
normal aralıklarda metabolizmamız tarafından ayarlanmaktadır.
Çağımızın ana insanlık problemlerinden biri olan obezite ve fazla kilolu olmanın da önüne
geçme alışkanlığımızı Ramazan ayında geliştirebiliriz. Abur cubur atıştırmalardan
kurtulabiliriz.
Bazı beslenme alışkanlıklarımızı Ramazan ötesinde uyguladığımızda daha
sağlıklı bir hayatımız olabileceğini düşünüyorum. Sonuç da bütün dünyada en çok
desteklenen diyet türü aralıklı oruç tutmak olduğuna dair birçok kanıt ve yayın var.
Sağlıkla kalın sevgili okuyucularım.
tutabilir miyim?" sorusu ile karşılaşıyoruz.
Oruç tutmak bedenimizi ve ruhumuzu nasıl etkiliyor? Gündüzleri belli bir süre yemek
yemeyip ve su içmemek, sigara içmemek nasıl bir değişikliklere neden oluyor? Öncelikle şunu
söylemek isterim: Belli ciddi tanılarla kronik hastalıklardan muzdarip olan insanlar tıbbi
yönden oruç tutması sakıncalıdır. Örneğin bir diyabet hastası (şeker hastası) oruç tutmamalı.
Kan şekeri çok düşebilir veya iftar sonrası çok yükselebildiği için diyabet ilaçlarını ayarlamak
zor olacaktır. Diyabet komplikasyonlarının önüne geçmek için bu grup insanlara oruç
tutmamalısın diyoruz. Diğer bir hastalık grubu kalp yetmezliği veya böbrek yetmezliği olan
hastalar. Bu insanlar uzun süre susuz veya ilaçsız kaldığında ciddi sağlık sorunları ortaya
çıkıyor. Böbrek hastaları kötüleşip diyalize doğru giderken kalp hastaları dekompanse olabilir,
yani raydan çıkar ve nefes darlığı ve/veya ödemlerle uğraşmaya başlarlar. İleri yaşda olan
insanların ne derece organ yetmezliği olup olmadığına dair bir muayeneden geçmelerini
öneriyoruz. Sonuç da ileri yaş grubunda tanısı konulmamış bir sağlık sorunu olma ihtimali
yüksek.
Bu durumları göz önünde bulundurarak eski bir Kalp bypass Operasyonu veya Kalp Kapak
operasyonu geçirmiş bir insana hemen oruç tutmasını yasaklamıyoruz.
Diyabet ve organ
yetmezliği durumu yoksa kullandığı ilaç türünü ve sayısını sahur ve iftara göre düzenleyerek
birçok insana oruç tutmasına izin verebiliyoruz. Burada operasyon tarihini 3 ay geçmiş olması
önemli.
Taze bir operasyon söz konusu ise (OP üzerinden 3 ay geçmemiş ise) oruç tutmak
sakıncalı olduğunu belirtmek gerekiyor.
Bypass operasyonu geçirmiş olmak, stent takılmasına göre farklı olduğunu da belirtmek
isterim. Bypass damarları doğal greft olduğundan, stente göre daha uzun ömürlü olduğunu
biliyoruz.
Bu durum defalarca ilimsel yayınlarla kanıtlanmıştır. Stent ile tedavi görmüş
hastalar mutlaka stentini takan Kardiyoloji uzmanı ile istişare ederek oruç tutma konusunda
karar vermeleri uygundur. Stent, MI sonrası takıldıysa (kalp krizi geçirdikten sonra) durum
daha kritik olduğunu düşünerek oruç tutmak sakıncalı olduğunu söyleyebiliriz. Stent stabil bir
hastada (EF si normal hastada) elektif şartlarda takıldı ise ve üzerinden 3 ay geçti ise oruç
tutmakta bir sakınca yoktur. Tabi ki, diğer yandaş hastalıkları da dikkate almak gerekiyor.
Emin değilseniz, kendi doktorunuza danışmakta fayda var.
Gelelim oruç tutmanın faydalarına: Ramazan ayı kış gününe denk geldiğinde oruç tutma
süresi 12 ve 14 saat arası sürüyor. Bu sürede oruç tuttuğumuzda enerji depolarımızdaki
Glikojen belli bir süre sonra tüketilmiş oluyor ve metabolizmamız yağ yakmaya başlıyor. Bu
duruma Lipoliz diyoruz. Lipoliz denilen yağ yakma bir biyokimyasal işlev olduğu gibi bu bu
organik yağ parçalarından metabolizmamız tekrar Glukoz, yani şeker üretebiliyor. Bu
metabolik değişime (Lipolize) normal hayatta alışkın olmadığımız için bu dönemde biraz
yorgunluk ve halsizlik hissedebiliriz. Yalnız, metabolizmamızı bu duruma alıştırmak birkaç gün
sürüyor. Sonrasında, doğal hale geliyor ve uzun süre, saatlerce normal yaşayabiliyoruz. Kan
şekerimiz düşer diye korkmamız yanlış. Diyabetik olmayan bir insanda kan şekerimiz sürekli
normal aralıklarda metabolizmamız tarafından ayarlanmaktadır.
Çağımızın ana insanlık problemlerinden biri olan obezite ve fazla kilolu olmanın da önüne
geçme alışkanlığımızı Ramazan ayında geliştirebiliriz. Abur cubur atıştırmalardan
kurtulabiliriz.
Bazı beslenme alışkanlıklarımızı Ramazan ötesinde uyguladığımızda daha
sağlıklı bir hayatımız olabileceğini düşünüyorum. Sonuç da bütün dünyada en çok
desteklenen diyet türü aralıklı oruç tutmak olduğuna dair birçok kanıt ve yayın var.
Sağlıkla kalın sevgili okuyucularım.
